همسر گزینی و روانشناسی تکاملی

زنان و مردان بطور معمول خود در عشق‌ورزی و جفت‌گزینی دست بكار می‌شوند و از میان بسیاری جفت‌های بالقوه جفت خود را بر می‌گزینند. اما چگونه؟ انسان‌ها با افرادی روابط زناشوئی و تولید مثلی درازمدت برقرار می‌كنند كه برایشان بیشترین جذابیت را داشته باشند. اما چگونه تصمیم می‌گیریم كه چه چیزی در آدم‌ها موجب جذابیت می‌شود و چه چیزی نمی‌شود؟

دیوید بوس (1998) پژوهشگر برجسته، در زمینه جفت‌گزینی گفته است: "ما هرگز جفت خود را به تصادف انتخاب نمی‌كنیم. جفت‌گزینی ما مبتنی بر استراتژی است، و استراتژی‌های ما به طور خاص طراحی شده‌اند كه مسائل ویژه‌ای را كه برای جفت‌گزینی موفقیت‌آمیز لازم‌اند حل نمایند. آنهایی كه در گذشته تكاملی نتوانستند به‌طور موفقیت‌آمیزی جفت‌گیری كنند بصورت اجداد ما درنیامدند. همه ما حاصل یك خط ممتدد اجدادی هستیم كه برای جفت‌های باب میلشان با موفقیت رقابت كردند، جفت‌هایی را جذب خود كردند كه از لحاظ تولیدمثل با ارزش بودند، جفت خود را آنقدر حفظ كردند كه منجر به تولید مثل شد، رقبای علاقمند را دفع كردند و مشکلاتی را كه مانع تولیدمثل موفقیت‌آمیز بود حل نمودند  ".
بنابراین طبق دیدگاه تكاملی یك جفت جذاب ویژگی‌هائی دارد كه با جذابیت جسمانی محض بی‌ارتباط است. این ویژگی‌ها ارزش‌هایی نظیر غذا دهنده، مواظبت‌كننده، مناسب برای تولیدمثل، شریك و پدر یا مادر خوب بودن و مانند اینها را شامل می‌شود. به سخن دیگر یك جفت جذاب دارای ویژگی‌هایی است كه از لحاظ كمك به تامین بقای خود ما و نیز كمك به تولیدمثل و تامین بقای فرزندان(و ژن‌های ما) به ما اطمینان می‌دهد.

بوس و همكارانش بیش از ده هزار نفر را از سی و هفت فرهنگ مختلف  مورد مطالعه قرار دادند تا تعیین كنند آیا ویژگی‌های "جهانی" برای معیار جذابیت وجود دارد یا نه (دیوید بوس 1989، 1994، 1998، بوس و اشمیت1993 و بوس 2008 ). نتایج پژوهش های یاد شده در جدول 1 آمده است. تفاوت های موجود در همسرگزینی زن و مرد را می توان در دو مورد خلاصه کرد. مردها زیبایی جسمانی را در زنان با ارزش می دانند ولی زنان درآمد خوب را در مردان   می ستایند.